دانلود پاورپوینت بررسی کاروانسرای مورچه خورت اصفهان بهمراه پلانها و مقاطع و تصاویر

کاروانسرای مورچه خورت اصفهان بهمراه پلانها و مقاطع و تصاویر
 
 
این کاروانسرا در کیلومتر 50 جاده اصفهان – دلیجان واقع است. بر سردر کاروانسرا، کتیبه ای از دوره محمد شاه قاجار، مورخ 1251 دیده می شود. این بنا در تاریخ 1384/04/15 با شماره 13657 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
 
هانری رنه دِ آلمانی در "سفرنامه ای از خراسان تا بختیاری"، این کاروانسرا را از بناهای مادر شاه عباس صفوی دانسته است. ماکسیم سیرو درباره این کاروانسرا می نویسد: سفرا و هیئت های سیاسی پیش از ورود به اصفهان، پایتخت صفویان، در این محل توقف می کردند و لباس رسمی می پوشیدند و سپس با محافظان مخصوص تا شهر همراهی می شدند. ماکسیم سیرو، ساخت این بنا را، با توجه به مهارت مشهود در آن، به معماران دوره شاه عباس دوم صفوی نسبت داده است ولی در کتاب دیگر خود، احداث آن را در زمان شاه سلیمان اول صفوی نیز محتمل دانسته است.
 
با توجه به کتیبه سردر، از این کاروانسرا در دوره قاجاریان نیز استفاده می شده است. پس از این دوره، بنا بی استفاده ماند و مصالح آن به یغما رفت. در سال 1321 شمسی، کاروانسرا به پادگانی بدل شد و تا سالهای اخیر کارکرد نظامی داشت.
 
این بنا با مساحت قریب به 6500 متر مربع از کاروانسراهای بزرگ است. حیاط مستطیل شکل وسیعی در میانه بنا قرار دارد و چهار ایوان در میانه ی اضلاع آن و ایوانچه هایی در بین ایوانها واقع است. هر ایوانچه حجره ای در پشت خود دارد. قوسهای ایوانچه های پیرامون حیاط کاملا هم شکل و منظم اند و دیوارها با ضخامت یکسان برپا شده اند.
 
اسطبل های این کاروانسرا دو گونه اند: یکی اسطبلهای کشیده ای که در پشت حجره های جبهه های جنوب شرقی و شمال غربی حیاط قرار دارند و آخرین طاق نماهای این دو جبهه ورودی آنهاست. دو دسته اسطبل مذکور را به راحتی می توانستند به هم متصل کنند، ولیکن طراح ترجیح داده است آنها را منفک از یکدیگر نگاه دارد. ماکسیم سیرو احتمال داده که اسطبل های گوش های حیاط محل نگهداری فیل بوده باشد. او می نویسد: در گروه محافظانی که شاه برای مسافران و مهمانان اعزام می کرده است، برای بالا بردن سطح تشریفات، از فیل استفاده می کرده اند.
 
ورودی کاروانسرا در ضلع جنوب غربی آن است. سردر مرتفع با طاق نماهایی در دو طبقه طرفین آن از سطح نمای خارجی بنا پیش آمده و ردیف طاق نماها در نمای این جبهه سردر را شاخص کرده است. کنگره های دست انداز بام و آجرکاری آنها و برجهای طرفین نمایی پرکار در این جبهه پدید آورده است. چهار برج مدور در چهار گوشه کاروانسرا، که به صورت استوانه ای کامل از امتداد اضلاع خارجی بیرون زده اند، حجم بنا را استوارتر می نمایند. بعلاوه، دو برج با قاعده نیم هشت در میانه اضلاع طولی کاروانسرا قرار دارد. سردر کاروانسرا و هشتی و ایوان پشت آن بی واسطه به یکدیگر متصل اند. هشتی فضایی با قاعده هشت و نیم هشت و به ارتفاع دو طبقه است و گنبدی بر فراز خود دارد. در طرفین هشتی، ورودی های دو اتاق نگهبانان کاروانسرا تعبیه شده است.
 
در سوی دیگر حیاط و در تقابل با دستگاه ورودی، ایون مرتفع شمال شرقی و تالار صلیبی شکل پشت آن قرار دارد. در سه طرف این تالار صفه‏ های‏ عمیق وجود دارد که کمرپوش شده و تشکیل دو طبقه داده‏ است. دورتادور تالار سکوهایی جهت نشستن وجود دارد. در طبقه بالای این تالار، غرفه هایی هست که به بخش میانی تالار و ایوان مقابل آن اشراف دارند. به نظر می‏ رسد این تالار محلی برای انجام مراسم پذیرایی از شاهنشاه یا سفیران خارجی بوده است. در بیرون کاروانسرا، در سوی غربی آن، حمام و آب انبارهایی وجود داشته که به نوشته ماکسیم سیرو، ورود به آنها از داخل کاروانسرا نیز میسر بوده است. در حال حاضر تزیینات بنا شامل آجرکاری نمای دیوار جان پناه است؛ ولی در گذشته کاشیکاری نیز وجود داشته‏ است. مصالح این بنا شامل آجر و سنگ است.
ه خورت اصفهان بهمراه پلانها و مقاطع و تصاویر