معماری سینما

فهرست مطالب
عنوان    صفحه
معماری    1
پیوند معماری    17
خصوصیات و وجوه مشترک معماری و سینما    20
روند شکل گیری    24
استانداردها و ضوابط طراحی 25
تعاریف پایه 25
سیستم نمایش نرمال    25
فضا های تشکیل دهنده سینما    26
فواصل دید    27
زوایای دید    28
زوایای تابش    29
صندلی تماشاگران    29
شرایط صندلی های چرخدار برای معلولین    36
راهروی سالن نمایش 38
ورودی ها و خروجی های سالن نمایش    43
مشخصات فیلم    51
سالن انتظار    60
مشخصات عمومی 65
ورودی سینما    65
گیشه بلیط فروشی    67
سرویسهای بهداشتی    69
انبار و اتاق تاسیسات    71
فضاهای ارتباطی    73
توصیه های طراحی    82
هم جواری های مخاطره آمیز یا نامطلوب    83
هم جواری با مجموعه های فرهنگی و هنری    84
احداث سینما در یک «مجتمع»    85
نمای سینما    86
نکات ایمنی    87
اطاقک پروژکتور    89
آرایش صندلی    90
تاسیسات صندلی    90
تاسیسات برق و روشنایی سالن    91
تاسیسات آبی    94
پژواک    97
نوفه    98
دیاگرام مجموعه سینمائی    99
بررسی نمونه های داخلی    100
سینما فرهنگ‌(سیلور سیتی)    100
سینما ایران(مجموع فرهنگی هنری تهران)    102
سینما صحرا(ریولی)    102
مشخصات فیزیکی    103
مجموعه سینمائی منطقه 18    104
ایده های اصلی طراحی    105
پلان های مجموعه    108
همه یادگارهای 100 ساله سینمای ایران    111
گذشته ، چراغ راه آینده    111
گزارشی از فعالیت های موزه سینما    113
در موزه چه می گذرد    114
عکس هائی از نمونه های داخلی    115
اریکه ایرانیان    115
سینما استقلال    117
سینما آزادی    119
سینما قدس    121
بررسی نمونه خارجی 122
سینما (UFA )    122
UFA اثر کوپ هیمل بلاو    122
نتیجه گیری    127
برنامه فیزیکی طرح    129
فضای اداری 129
تاسیسات    129
انبار    129
فضای فرهنگی    130
فضای نمایش    130
فضای خدماتی    131
تحلیل سایت 132
آنالیز کالبدی میدان ونک    132
ارتباطات و دسترسی ها    133
جا نمائی مناسب در شهر (سرانه)    135
موقعیت طرح    136
خصوصیات کلی جمعیتی    137
بررسی موقعیت شهری طرح    137
اقلیم    144
منابع و ماخذ    146
 
معماری
معماری هنری اجتناب ناپذیر است.ما غالبا"در زندگی مان چه در خواب و چه در بیداری داخل ساختمانی هستیم.در اطرافمان ساختمانهائی قرار دارد ، یا در فضاهائی حضور داریم که ساختمان ها و عناصر طبیعی آن را تعریف می کنند و یا در طبیعتی هستیم که اثرات انسانی در آن جلوه گر است.همواره می توان از نگاه کردن به تابلو نقاشی یا یک مجسمه یا هر هنر بصری دیگری امتناع کرد.اما معماری به طور مداوم یا ما در تماس است.رفتارهایمان را شکل میدهد و حالات روانیمان را تعیین میکند.معماری علاوه بر اینکه سرپناه یا حفاظی برای ماست به نوعی یک اثر فیزیکی ناشی از فعالیت و تلاش انسانی است.در واقع معماری میراث فرهنگی ما از گذشته است.لوئیس کان ، معمار آمریکائی می گوید ((معماری چیزی است که در طبیعت نمی تواند بسازد)) گر چه میتوان در میان جانداران و پرندگان انواعی را یافت که معماران هوشمند و قابلی باشند، اما آنچه آنها میسازند از یک ویژگی طبیعی و غریزی یعنی برنامه ریزی ژنتیکی سرچشمه می گیرد.در حالیکه انسان، بر خلاف سایر مخلوقات که فقط می سازند وقتی چیزی را می سازد فکر می کند .از این رو ساختن انسان یک عمل آگاهانه ، یک عمل بازتابی و عملی است که سرشار ار تصمیمات متنوع و انتخاب های گوناگون است.
انسان می سازد برای اینکه نیازی را بر طرف کند، اما در همین عمل ساختن ناشی از نیاز، وسیله ای برای بیان احساسات و ارزش ها فراهم می آورد.
((صدف حلزون مصداق جالبی برای محیط ساخته شده انسانی است.حلزون هر چه بزرگتر می شود، یک حلقه جدید و بزرگتر به صدف مارپیچ اضافه می کند.اما بخش های قدیمی صدف ، به صورت یادگاری از تاریخ بیولوژیک حیوان باقی می ماند.
معماری نیز مثل صدف حلزون، پناهگاه نسل انسانی است.
در واقع، معماری محیطی است که ما برای خود می سازیم و چیزی است که هر چه تجربه هایمان افزون می شود دانشمان بیشتر می گردد.
برای تطبیق با شرایط رو به رشد خود ، آنها را تغییر و گسترش می دهیم.
به همین دلیل است که باید برای حفظ هویت خود ، از بخش های کهنه صدف هایمان با کمال دقت مراقبت      کنیم.زیرا همه آنها سندی از دستاوردها و احساسات انسانی است.
برای درک معماری گذشته و یا هر زمان و فرهنگی و برای درک کامل پیامی که آن نوعمعماری برای انسانانیت داشته است، باید ابتدا تاریخ و ادبیات و هنر آن دوره و ارزش ها و افکار آن زمان را بفهمیم.زیرا معماری مثل تاریخ مکتوب ، یا ادبیات هر دوره سندی برای ارزشیابی مردمی است که آن را خلق کرده اند.
به عبارت دیگر معماری یک شکل ارتباط غیر کلامی است.سندی خاموش از فرهنگ خالق خود است.
اینک قدمی جلو تر نهاده می گوئیم :معماری از همه هنر ها اجتناب ناپذیر تر است.زیرا معماری هنری است که فضائی را به ما میدهد تا در آن ساکن باشیم.
شاید در بسیاری مواقع، عادی شدن فضائی که در آن زندگی می کنیم و یا روزانه در آن کار می کنیم باعث شود معماری را مثل سایر امکانات زندگی ، عنصری کاربردی و سودمند تصور کنیم.
در حالی که معماری بر خلاف سایر هنر ها و فنون این قابلیت را نیز دارد که بر رفتار انسانی تاثیر بگذارد.
به طور مثال ، رنگ دیوارهای اتاق می تواند تعیین کننده شرایط روحی ما باشد.
مهم نیست که در کدام ساختار انسانی قدم می گذاریم.در مسجد ، در یک بنای مذهبی ، در یک ساختمان اداری و یا بنائی از گذشته.
فضا و ساختار ما را در بر میگیرد و احساسات ما را دستخوش تغییر می کند.بخشی از تجربه ما نسبت به معماری بر همین کنش پذیری لذت و واکنش های روانی ما مبتنی است.
و یک معمار آگاه می داند چگونه از این امکانات در بالاترین حد تاثیرش استفاده کند.معماری هم علم و هم هنر ساختن یک بناست.
برای درک بهتر این هنر ، بهترین شیوه، شناخت اصول فنی ساختار معماری و همچنین نمادگرائی معماری است که به نوبه خود ابزاری غیر کلامی در ارتباط ذهنیت معمار با استفاده کننده-تماشاگر – است.
چنان چه میس وان در روهه می گوید:((معماری-تبلور ساختار درونی خود و آشکار شدن آرام شکل است.
به همین علت است که تکنولوژی و معماری چنین رابطه نزدیکی دارند.
فضا در معماری:
شاید کهن ترین و اصولی ترین تعریف از معماری را یک یونانی معمار به نام مارکوس ویتر وویوس در حدود 25 سال قبل از میلاد ارائه کرده باشد.
بر اساس توصیف ویتر ویوس معماری باید سودمند، مستحکم و زیبا باشد.
عناصر اصلی معماری که ویتر ویوس حدود دو هزاره قبل بر شمرده، تقریبا"بدون تغییر باقی مانده است.
مقصود ویتر ویوس از مفید بودن و فایده گرائی معماری ، آرایش اتاق ها و فضا ها به گونه ای است که مانعی بر سر راه استفاده از آنها وجود نداشته و ساختمان کاملا"بر محیط خود منطبق باشد.
از نظر او استحکام بدین معنی استکه پایه ها محکم بوده و مواد تشکیل دهنده ساختمان به دقت و آگاهانه انتخاب شده باشند.
سر انجام زیبائی در نظر ویترویوس عبارت است از جذابیت نمود اثر و سلیقه به کار رفته در آن و این که عناصر معماری در نسبتی متناسب با یکدیگر ظاهر شوند.
همان طور که گفته شد معماری تنها هنری است که انسان در درون آن زندگی می کند و در واقع هنری است که او را احاطه کرده است.
تقریبا" همه نظریه پردازان معماری در این حقیقت اشتراک نظر دارند که معماری هنر فضاسازی است.
اگر بپذیریم که نقاش و مجسمه ساز با ایجاد تغییراتی در الگوهای صوری و در روابط نسبی بین اشکال به وسیله دستکاری در نور و رنگ بر احساسات ما تاثیر می گذارند.
معمار نیز فضائی را که در آن زندگی می کنیم و در آن حرکت می کنیم شکل می بخشد.
به عبارت دیگر به قول لوید رایت معمار برجسته آمریکائی فضا ذات معماری را تشکیل می دهد.
واقعیت یک اتاق را باید در فضائی که با سقف و دیوارها احاطه شده جستجو کرد نه در خود سقف و دیوارها.
معمار با فضا به طرق مختلف سر و کار دارد.از یک طرف فضای فیزیکی معماری مطرح است.یعنی فضائی که به صورت حجم محصور شده با دیوارها، کف و سقف قابل تصور است.
مقیاس چنین فضائی به دید(( از کتاب معماری و شهرسازی در قرن بیستم)) سادگی قابل محاسبه و اندازه گیری است.
از طرف دیگر ، فضای ادراکی معماری مطرح است:یعنی فضائی که از نظر حسی ادراک می شود.این فضا به خاطر شرایط ویژه ای که در ساختار معماری به وجود می آید، قابل اندازه گیری نیست.
به طور مثال ، اتاقی که دیوارهایش از شیشه یا آئینه پوشیده شده باشد مقیاس فضائی اش بزرگ تر از واقعیت احساس می شود.در چنین فضائی چشم به مانعی برخورد نمی کند و ادامه معماری را در بیرون فضای محسور احساس می کند.فضای مفهومی یا تعقلی با فضای ادراکی مرتبط است.
این نوع فضا را معمولا"به صورت نقشه ای که بیننده در ذهن خود دارد تعریف می کند.
ساختارهائی که از نظر فضای تعقلی اثر بخش هستند توجه چشم درونی بیننده را جلب می کند  و بیننده می تواند به راحتی و تا حدودی بی اختیار در درون آن حرکت کند.
معمار در فرایند طراحی فضاهای یک بنا می تواند فضائی را که ما در آن حرکت می کنیم و از آن استفاده می بریم به وجود آورد.این نوع فضا را فضای رفتاری می گویند.فضا در معماری ابزار قدرتمندی در شکل دهی رفتارهای انسانی است.
در پیگیری مباحث مربوط به انواع فضا ها در معماری می توان از فضاهای مثبت و منفی نیز یاد کرد.
فضای مثبت فضائی است که به صورت یک فضای خالی دیده می شود.این فضا در صدفی پیچیده شده که هم آن را تعریف کرده و هم در بر میگیرد.از طرف دیگر، فضای منفی با خالی کردن یک حجم تو پر موجود به دست می آید.
مفاهیم فضاهای مثبت و منفی را می توان به فضاهای شهری نیز اطلاق کرد.
در این زمینه ، فضاهای منفی همان فضاهای بازند که پس از بنای ساختمان ها و در بین آنها باقی مانده اند.در حالی که فضاهای مثبت آن دسته از حجم هائی اند که آگاهانه شکل داده شده و بر اساس یک نقشه از قبل طراحی شده به وجود آمده اند.البته روش دیگری نیز برای تعریف فضا در معماری وجود دارد و اگر چه نمی توان آنها را در دسته بندی فضاهای فیزیکی و ساختاری قرار داد.اما معمار باید آنها را در طراحی فضا مد نظر داشته باشد، معمولا"انسان ها فاصله ای را که در یک فضا بین خود متصورند ، فضای شخصی می گویند.
اگر به نحوه نشستن پرندگان بر لب دیوار یا روی سیم های برق توجه کنیم به خوبی مفهوم فضای شخصی درک خواهد شد.
اگر چه انسان در تعیین فضای شخصی خود به شدت قابل انعطاف است اما به نظر می رسد هیچگونه نشانه فضائی که ناشی از یک ریشه ئ ژنتیک باشد در این تصمیم گیری وجود ندارد.
در عوض در جامعه ئ بشری تعیین فضای شخصی یک مقوله فرهنگی است و به نحوه زندگی، عادات و آداب و رسوم ملی ومفاهیم ارزشی یک جامعه بستگی دارد.
چنانچه معمار این قواعد و نشانه های اعلام نشده را نادیده بگیرد نتیجه حاصل از اثر معماری بر استفاده کننده نوعی پس زدگی و نامقبولی عامه خواهد بود.
سینما معماری در حرکت
فضا و زمان در معماری
((هر کس که تا حدودی در هنر معماری ت‍امل کرده باشد ، می داند معماری دارای ویژگی های متفاوت با سایر هنر هاست.
نقاشی هنری است که خود را در دو بعد عرضه می کند.حتی اگر ابعاد سوم و چهارم را نیز در خود داشته باشد ، عملکردش دو بعدی است.
در حالیکه مجسمه سازی هنری سه بعدی است.اما با وجود این انسانی که مقابلش قرار می گیرد از آن جداست و به آن از بیرون نگاه می کند.معماری از یک طرف هنری سه بعدی است چون مجسمه ای می ماند که فضائی در داخل آن تعبیه شده است و انسان می تواند وارد آن بشود و جزئیاتش را از طریق حرکت در آن احساس کند .از طرف دیگر دارای بعد زمانی است بر خلاف سایر هنرها (به استثنای موسیقی و سینما )قابل درک و احساس است.
سینما در ایران
نخستین دوربین فیلم برداری در زمان مظفرالدین شاه به ایران آمد.نخستین فیلم صدا دار فارسی ، فیلم دختر لر بود که در سال 1317 خورشیدی توسط عبدالحسین سینا ساخته شد.
ورود نخستین دستگاه سینما تو گراف به ایران در سال 1279 هجری خورشیدی توسط مظفرالدین شاه سر آ  غازی برای سینمای ایران به حساب می آید.هر چند ساخت اولین سالن سینمای عمومی تا سال 1291 اتفاق نیفتاد.تا سال 1308 هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای ت‍‍ا‍سیس شده به نمایش فیلم های غربی که در مواردی زیر نویس فارسی داشتند می پرداختند.